KHỞI NGHĨA GIÀNH CHÍNH QUYỀN CÁNH MẠNG THÁNG 8/1945 Ở THỊ XÃ VĨNH YÊN

Trong không khí cả nước đang sục sôi trong Cao trào kháng Nhật cứu nước, tiến tới  tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám 1945. Chớp thời cơ  khi quân phát xit Nhật đầu hàng Đồng minh. Ngày 13/8/1945, Đảng ta đã ra chỉ thị “ Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” đã quyết định  cả nước nhất  tề đứng  lên tổng  khởi nghĩa. Thực hiện bản quân lệnh số 1 của Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Yên dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, Chính quyền nhân dân các Ủy ban huyện, Thị đã lãnh đạo quần chúng  tiến hành các cuộc khởi nghĩa giành chính quyền  từ các huyện đến thị xã từ  ngày 17/8/1945  đến ngày 31/8 /1945.

                                                                             BỨC TRANH GÒ ĐỒNG MÔ PHỎNG CẢNH KHỞI NGHĨA GIÀNH CHÍNH QUYỀN Ở VĨNH YÊN

   Sáng  ngày 31/8/1945, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tỉnh ủy Vĩnh Yên,  hàng vạn quần chúng, trong  đó  có lực lượng  tự  vệ và du kích được trang bị vũ khí thô sơ, súng kíp làm nòng cốt  đã giương cao lá cờ đỏ sao vàng từ nhiều hướng trên bộ dưới thuyền tiến vào Thị xã. Trước khi kéo vào Thị xã, đoàn cử  một phái đoàn Việt Minh gồm 5 người  vào trước thương thuyết trước với  bọn chỉ huy Quốc dân  Đảng yêu cầu chúng để đoàn biểu tình vào Thị xã lập chính quyền cách mạng, nhưng  bọn chúng ngoan cố đã  bắt giam luôn phái đoàn Việt Minh và chĩa súng  máy vào đoàn biểu tình uy hiếp  nhả đạn . Hành động ngoan cố của chúng  đã làm đoàn biểu tình  vô cùng căm phẫn,  nhất  tề ào ào tiến tiến vào Thị xã B ọn Quốc dân đảng ra lệnh nổ súng máy bắn vào đoàn biểu tình làm hàng trăm người bị chết & bị thương. Cuộc khởi nghĩa ở Vĩnh Yên tổn thất  nặng nề. Tuy nhiên, đầu tháng 9, Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Vĩnh Yên vẫn được thành lập  đóng trụ sở tại huyện Yên Lạc.

Tại gian trưng bày Phòng số 3“ Phong trào  cách mạng của nhân dân 2 tỉnh Vinh – Phúc Yên 1930 – 1945” có  trưng bày bức gò đồng tái hiện lại diễn biễn không khí kỷ niệm ngày khởi nghĩa  giành chính quyền ở thị xã ngày 31/8/1945 lịch sử đó.